معرفی حلقه دین پژوهی
چرا دین پژوهی؟
از اواسط قرن 19 ارائه نظریات مربوط به دین با رویکردهای متفاوت انسان شناسانه، جامعه شناسانه، روانشناسانه و ... در غرب با جدیت مطرح شده است و روز به روز بر دامنه و نفوذ آن افزوده شده است. در بستر این نظریات تلاشهایی برای حذف دین از زندگی انسانها و سکولاریزاسیون انجام شده است. گرچه عده ای از طرفداران حضور دین سعی کرده اند مانع از روند حذف دین شوند، اما گرچه توانسته اند جلوی حرکت تند و افراطی این جریان را بگیرند، اما نتوانسته اند به طور کامل این جریان را ریشه کن کنند. با توجه به اینکه همین نظریات افراطی در دو دهه اخیر به صورت ترجمه های یکسویه و با ژستهای روشنفکرانه به جامعه دانشگاهی ما تزریق شده است و زیربنای بسیاری از تفکرات اجتماعی و سیاسی روشنفکرانه قرار گرفته است، لازم است تا با درک صحیح از این ایده ها و مطالعه نقدهای وارد بر آنان، و همینطور پژوهش پیرامون دین با رویکرد اسلامی مانع از پیشروی افکار افراطی پیرامون دین و منشأ آن شویم. بدین منظور بر آن شدیم تا حلقه ای مطالعاتی و پژوهشی با محوریت دین پژوهی تشکیل دهیم و در راستای این هدف حرکت نماییم.
حلقه دین پژوهی با چهار عضو کار خود را از اواخر اسفند ماه سال 1388 آغاز کرده است. مطالعات دین پژوهی این حلقه در دو بخش سازماندهی شده است. در بخش اول، نظریات دین شناسی غربی با تمرکز بر کتاب «هفت نظریه در باب دین» نوشته دانیل پالس و با استفاده از مقالات و کتابهای جانبی دیگر مورد مطالعه و نقد قرار می گیرد. در بخش دوم نظریات دین شناسانه جهان اسلام از قرن چهارم هجری به بعد مورد بررسی و نقد قرار می گیرد. در این راستا هریک از اعضای حلقه به طور متوسط در هر هفته 25 صفحه از کتاب اصلی و دو تا سه مقاله فرعی را مطالعه می نمایند. جلسات مربوط به حلقه دین پژوهی دوشنبه ها از ساعت 3.5 تا 5 بعد از ظهر برگزار می شود و به طور متوسط هر سه هفته یکبار موضوع فرعی مطالعاتی جدیدی به اعضا تخصیص داده می شود و علاوه بر ارائه مقاله ای حداکثر 6 صفحه ای پیرامون موضوع فرعی پیشین، به صورت شفاهی خلاصه ای از مطالعات خود در موضوع پیشین را برای اعضای حلقه ارائه می کنند. در زیر به بعضی از کتبی که در این حلقه مورد مطالعه قرار خواهند گرفت، اشاره می کنیم.
منابع مطالعاتی:
بخش اول: نظریات دین شناسانه در جهان غرب:
1- هفت نظریه در باب دین، دانیل پالس
2- جامعه شناسی دین، همیلتون
3- دین پژوهی، میرچا الیاده
4- تفکر دینی در قرن بیستم، جان مک کواری
5- مطالعه تطبیقی ادیان، جائوخیم واخ
بخش دوم: نظریات دین شناسانه در جهان اسلام:
1- بحث در ملل و نحل، آیت ا.. سبحانی
2- ملل و نحل، شهرستانی
3- تحقیق ما للهند، ابوریحان بیرونی
4- برخی از کتابهای علامه شهید مطهری
5- برخی از کتابهای علامه طباطبایی
